ŞANTİYEDEN TAZE BETON NUMUNESİ ALMA VE DENEY İŞLEMLERİ

•Numune alma işleminden önce bütün kullanılan aletler temizlenmelidir.

•Hareketli karıştırıcı veya hazır beton mikserlerinden numune alınacaksa, transmikserin ilk ve son boşaltılan kısımlardan numune alınmaz. Beton harmanın yığın veya yığınlar halinde toplanması durumunda numune bölümleri mümkünse beton derinliğine yayılarak en az beş farklı yerden almak üzere numunenin ana kütleyi temsil etmesi sağlanmalıdır. 

•Bir “numune alma planı” yapılmalıdır. Beton miktarına göre, gerektiğinde birkaç transmikser atlayarak,  her transmikser için 2’şer adet küp numune alınmalıdır. Bu numunelere 1 den başlayarak numara verilir. Bir yöntem olarak tek sayılı numuneler 7 günde, çift sayılı numuneler 28 günde test edilir. Örnek olarak; 

•  1. Transmikser: 1 ve 2 no.lu numuneler,
•  2. Transmikser: 3 ve 4 no.lu numuneler,
•  3. Transmikser: 5 ve 6 no.lu numuneler alınır.
•  7. Günde 1, 3 ve 5 no.lu numuneler test edilir,
•  28. Günde 2, 4 ve 6 no.lu numuneler test edilir.
•  Bu yöntem, 7 gün-28 günlük ilişkisinin doğru kurulmasını sağlar, aksi taktirde, farklı transmikserlerdeki farklı beton kıvamlarından dolayı sonuçlar şaşırtabilir.

•Numune alma tarihi ve saati kaydedilir. 

 •Numune el arabası veya temiz bir leğen içerisine alınır. Leğen içinde kare ağızlı kürek kullanılarak beton karıştırılmalıdır.

 •Numune kalıpları olarak standartlara uygun, hasarsız ve iç yüzeyleri düzgün kalıplar kullanılmalıdır.

 •Kalıpların iç yüzü yapışmayı önlemek için ince bir tabaka halinde ince yağ ile yağlanır.

 •Beton kalıplara iki tabaka halinde doldurulur. Her tabakanın kalınlığı 100 mm’den fazla olmamalıdır.

 •Her tabaka, şişleme çubuğu ile en 25 kez şişlenmelidir. Şişleme çubuğu darbeleri numune kalıbının kesit alanına düzgün dağılmalıdır. İlk tabakanın sıkıştırılmasında çubuğun numune kalıbının tabanına sertçe çarpması ve diğer tabakaların bir önceki tabakaya fazla miktarda girmesi önlenmelidir. Her tabakanın sıkıştırılmasından sonra sıkışan havanın ve büyük hava kabarcıklarının çıkmasını sağlamak için kalıbın dış kenarlarına tokmak ile hafifçe vurulmalıdır.

 •Şişlemeye daha iyi bir alternatif olarak, numuneleri sarsarak betonun yerleştirilmesini sağlayan “vibratörlü sarsma tablası” kullanımı önerilir.

•Kalıp üst yüzeyinden yukarıda olan fazla beton, çelik mala ile kesme hareketi ile alınmalı yüzey dikkatle tesviye edilmelidir.

•Deney numunelerinin üzerine daha önceden yazılıp hazırlanmış olan numune tanıtım etiketi, köşeleri hafifçe kıvrılıp yerleştirilir. Böylece numuneler numuneye zarar vermeden kalıcı ve görünür şekilde işaretlenmiş olur.

•Elde edilen numune yüzeyleri kalıp kenarları ile aynı seviyede olmalı yüzeyde girinti-çıkıntılar olmamalıdır.

•Numune alma işlemi sırasında betonun kirlenmesine, bünyesine su girmesine veya bünyesindeki suyu kaybetmemesine dikkat edilmelidir. 

•Beton numuneleri sıcaklık değişimlerine karşı korunmalıdır. 

•Hava sıcaklığı ve beton numune sıcaklığı kaydedilir. 

•Numuneler 16 saatten az, 3 günden çok olmayacak şekilde yeterli sertliğe ulaşıncaya kadar darbeden, titreşimden, kurumadan korunarak 20±5 oC derece ortam sıcaklığında şantiyede uygun bir yere konulur. Numunelerin üzeri su geçirmeyen, çimento hamuru ile reaksyona girmeyen bir malzemeden yapılmış bir plastik örtü ile kapanmalı veya sağlam ahşap kutularda şantiyede geçici binalar içinde uygun bir biçimde muhafaza edilmelidirler.

•Beton numuneleri zarar görmeyecek sertleşme düzeyine ulaştığında şantiyeden alınıp laboratuvara getirilir. Taşınma sırasında numuneler aşırı sıcak, su ve sarsıntıdan korunmalıdır.

•Beton numuneleri kalıptan çıkarıldıktan sonra deneyin yapılacağı zamana kadar (7 ve 28 gün süreyle), sürekli kontrol altında tutulan (20 ± 2 °C) kür havuzlarında tutulurlar. Bu kür havuzları, termostatlı olup, sıcaklık devamlı kontrol edilir. 

•İçinden beton numuneleri çıkarılan kalıplar temizlenir, yağlanır ve bir sonraki kullanıma hazır hale getirilir.

•Test zamanıgeldiğinde, kürhavuzundançıkarılannumuneninhavakurusudurumundatartımıalınır.

•Numunelerinkenarveköşelerindehasar, kırıkvekesitkaybıolmamasınadikkatedilmelidir.

•Numune, etiketiöntarafagelecekşekilde, tablayüzeyleritemizlenmişbetonpresiiçinetam ortalanarakyerleştirilirvebasınçdayanımıtestinetabitutulur.