Çimento için Teknik bilgi

ÇİMENTO

Tanım

Su ile temasında sertleşen ve etrafındaki maddeleri birbirine yapıştırma olanağına sahip maddelere ‘Hidrolik Bağlayıcı’ adı verilmektedir.

Çimento da su ile reaksiyona girerek sertleşen hidrolik bir bağlayıcıdır. Su ve agrega ile birlikte betonu oluşturan en temel malzemelerden birisidir.

Çimento Çeşitleri ve standartlar

 Genel çimentoların tip ve özelliklerinin belirlendiği standart TS EN 197-1, Çimentoların uygunluk değerlendirmesi için TS EN 197-2 , Çimentoların deney metotlarını kapsayan TS EN 196 serisidir. (

 TS EN 197-1 11.03.2002 Çimento - Bölüm 1: Genel Çimentolar- Bileşim, Özellikler ve Uygunluk Kriterleri 

TS EN 197-2 12.02.2002 Çimento - Bölüm 2 : Uygunluk Değerlendirmesi

TS EN 196-1 11.03.2002 Çimento Deney Metotları- Bölüm 1 : Dayanım
TS EN 196-2 11.03.2002 Çimento Deney Metotları- Bölüm 2 : Çimentonun Kimyasal Analizi

TS EN 196-3 11.03.2002 Çimento Deney Metotları- Bölüm 3 : Priz Süresi ve Hacim Genleşme Tayini
TS EN 196-5 11.03.2002 Çimento Deney Metotları- Puzolanik Çimentolarda Puzolanik Özellik Tayini

TS EN 196-6 07.03.2000 Çimento Deney Metotları-Bölüm 6 : İncelik Tayini

TS 23 EN 196-7 22.02.2000 Çimento Deney Metotları- Bölüm 7 : Çimentodan Numune Alma ve Hazırlama Metotları

TS EN 196-21 11.03.2002 Çimento Deney Metotları- Çimentoda Klorür Karbon Dioksit ve Alkali Muhtevası Tayini

EN 197 – 1’de 27 farklı çimento ve bileşenleri tariflenmiştir (Bkz. T2) Bunların dışında özel çimentolar da mevcuttur. TS 10157 Sülfatlara Dayanıklı Çimento, TS 21 Beyaz Portland Çimentosu ve TS 22 Harç Çimentosu EN 197-1 kapsamında değildir.

 1.3. EN 197 – 1  Kapsamı

 Bu standart, 27 farklı çimentonun ve bileşenlerinin tarifini ve özelliklerini kapsar. Her çimentonun tarifini, 6 dayanım sınıfının bulunduğu aralık içinde, o çimentonun üretimi içinde, o çimentonun üretimi için bileşenlerin katılma oranını ihtiva eder, aynı zamanda 27 farklı çimentonun ve dayanım sınıflarının gerekli mekanik, fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirtir ve bu gereklere uygunluğunu değerlendirmek için uygunluk kriterleri ve ilgili kuralları tarif eder. Dayanıklılık için gerekli olan özellikler de verilmiştir.

TS EN 197-1 deki çimento tipleri

TS EN 197-1 deki çimento tipleri

 Yeni ve Eski Çimento İşaretlerinin Karşılaştırılması

 Yeni ve Eski Çimento İşaretlerinin Karşılaştırılması

 Mekanik Özellikler Tablosu

DAYANIM SINIFI

BASINÇ DAYANIMI

2 GÜN

7 GÜN

28 GÜN

32,5 N

_

³  16

³  32,5

<  52,5

32,5 R

³  10

_

42,5 N

³  10

_

³  42,5

<  62,5

42,5 R

³  20

_

52,5 N

³  20

_

³  52,5

_

52,5 R

³  30

_

 

Fiziksel Özellikler Tablosu

DAYANIM SINIFI

PRİZ BAŞLAMA (dk)

GENLEŞME (mm)

 
 

32,5 N

³  75

<  10

 

32,5 R

 

42,5 N

³  60

 

42,5 R

 

52,5 N

³  45

 

52,5 R

 

 

TS EN 197-1  Karakteristik Değer Olarak Tanımlanan Gerekli Kimyasal Özellikler

 

TS EN 197-1  Karakteristik Değer Olarak Tanımlanan Gerekli Kimyasal Özellikler

Çimento Sözlüğü

Çimento Hamuru   : Çimento ve sudan oluşan karışımdır.

Çimento Harcı       : Çimento, su ve kumdan oluşan karışımdır.

Hidratasyon          : Çimentonun su ile birleşerek sertleşmesi olayıdır.

Priz süresi            : Çimento standartlarında priz süresi, priz başlama ve priz sona erme süreleri olarak ikiye ayrılır.

Priz başlama süresi       : Çimento su ile birleştikten sonra, çimento hamurunun katılaşmaya (plastikliğini kaybetmeye) başladığı ana kadar geçen süredir.

Priz sona erme süresi     : Çimento su ile birleştikten sonra, çimento hamurunun katılaştığı (sertleşmenin başladığı) ana kadar geçen süredir.

Hidratasyon ısısı  : Çimentonun belirli bir sıcaklıkta hidratasyona başlayıp, hidratasyon sonuna kadar açığa çıkardığı ısı miktarıdır. Çimento ile suyun birleşmesi ile başlayan kimyasal reaksiyonlar dışarıya ısı verir. Reaksiyonlar devam ettikçe ısının açığa çıkması da devam eder. Başlangıçta yüksek olan hidratasyon ısısı zamanla azalır.

Simgelerin anlamları :

*  32,5 / 42,5 / 52,5  Sayıları

 

28 günlük en az basınç dayanımını N/mm2 cinsinden göstermektedir. Bu deney çimento harcı ile yapılır. Deneyde, “standart kum” denilen özel bir kum kullanılır.

 

* “R” Harfi

 

Yüksek erken mukavemet özelliğini gösterir. İngilizce “rapid” kelimesinden gelmektedir.

 

* “N” Harfi

 

Yüksek erken mukavemet özelliği olmadığını gösterir.

 

*   “A”, “B” ve “C” Harfleri

 

Kullanılan katkı miktarlarını gösterirler. “A” düşük katkı miktarını, “B” yüksek katkı miktarını, “C” daha yüksek katkı miktarını gösterir.

 

 

 

*   “M” Harfi

 

Kompoze çimentoyu tanımlar.

Özel Çimentolar

Sülfatlara Dayanıklı Çimento -  SDÇ 32,5

Sülfata Dayanıklı Çimento, C3A (Trikalsiyum Alüminat) içeriği en çok  % 5 olan Portland Çimentosu klinkerinin bir miktar alçı taşı (CaSO4.2H2O) eklenmesiyle  öğütülerek elde edilen hidrolik bağlayıcıdır. Bu çimento ayrıca mineral katkı içermez. Bu çimentonun performansını arttırmak için TS 10157’de ayrıca “C4AF+2C3A” (Tetrakalsiyum Alüminaferrit + 2 Trikalsiyum Alüminat)  toplamında da bir sınırlama öngörülmektedir. Sözkonusu standarda göre C4AF+2C3A toplamı %25’i aşmamalıdır.

SDÇ 32,5 çimentosuyla yapılan standart harcın 28 günlük basınç dayanımı en az 32,5 N/mm² dir. Bu çimento, Amerikan standardındaki ASTM Tip V karşılığıdır. Zemin alkali sülfatları ve yeraltı suyu sülfatları ile deniz suyu etkisindeki betonlarda kullanılmaktadır. Bu çimentonun kullanılmasıyla, sülfat etkisiyle beton hacminin genişlemesine neden olacak bileşenlerin oluşumu engellenir. Hidratasyon ısısı düşük olduğundan sıcak havadaki beton dökümünde kullanılması yarar sağlar.

Düşük Alkalili Çimento

TİP I – II / L.A. PORTLAND ÇİMENTO /DÜŞÜK ALKALİLİ

ASTM C 150/97 Standardına uygun olarak üretilir. Bu çimento alkali-agrega reaksiyonu riskinin sözkonusu olduğu betonlarda kullanılır.

Okunma 17233 defa Son Düzenlenme Pazartesi, 20 Ocak 2014 11:52